Trong nhiều năm, việc thu thuế từ các “gã khổng lồ” công nghệ nước ngoài như Google, Facebook, Netflix, TikTok… luôn là một bài toán hóc búa. Các tập đoàn này thu về hàng nghìn tỷ đồng doanh thu từ thị trường Việt Nam nhưng lại không có “cơ sở thường trú”, khiến việc áp dụng các quy định thuế truyền thống trở nên bất khả thi. Để giải quyết “lỗ hổng” này và tạo ra một sân chơi công bằng, Luật Thuế TNDN 2025 và các văn bản quản lý thuế mới đã chính thức thiết lập một cơ chế thu thuế hoàn toàn mới, đặt ra trách nhiệm rõ ràng cho cả nhà cung cấp nước ngoài và các doanh nghiệp Việt Nam. Hãy cùng Glad tax phân tích chi tiết cơ chế đột phá này.
1. Thay đổi cốt lõi: Mở rộng đối tượng chịu thuế
Luật Thuế TNDN 2025 đã định nghĩa lại khái niệm đối tượng chịu thuế, không còn phụ thuộc vào việc có “cơ sở thường trú” tại Việt Nam hay không.
- Quy định mới: Các doanh nghiệp, tổ chức nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam nhưng có phát sinh thu nhập tại Việt Nam từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số và các dịch vụ khác đều là đối tượng phải nộp thuế TNDN.
Điều này có nghĩa là, dù Google không có văn phòng chính thức tại Việt Nam, nhưng khi họ cung cấp dịch vụ quảng cáo cho một doanh nghiệp Việt Nam và thu tiền, khoản thu nhập đó sẽ phải chịu thuế TNDN của Việt Nam.
2. Cơ chế thu thuế được thực hiện như thế nào?
Để thu được thuế, cơ quan thuế đã triển khai đồng thời hai cơ chế linh hoạt:
Cơ chế 1: Nhà cung cấp nước ngoài tự đăng ký, kê khai và nộp thuế
Đây là cơ chế ưu tiên, khuyến khích sự tự giác của các tập đoàn lớn.
- Quy trình: Các nhà cung cấp nước ngoài sẽ thực hiện đăng ký thuế trực tiếp qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế dành riêng cho họ.
- Sau khi đăng ký thành công, họ sẽ tự kê khai doanh thu phát sinh tại Việt Nam theo quý và thực hiện nộp thuế (bao gồm cả thuế TNDN và GTGT) trực tuyến.
Cơ chế 2: Khấu trừ, nộp thay bởi bên Việt Nam (Quan trọng với Doanh nghiệp Việt)
Trong trường hợp nhà cung cấp nước ngoài không thực hiện đăng ký và nộp thuế theo cơ chế 1, trách nhiệm sẽ được chuyển sang cho bên Việt Nam.
- Quy định: Các tổ chức, doanh nghiệp tại Việt Nam khi mua hàng hóa, dịch vụ từ nhà cung cấp nước ngoài (ví dụ: mua quảng cáo của Facebook, Google) có nghĩa vụ khấu trừ và nộp thuế thay cho nhà thầu nước ngoài đó.
- Nói cách khác: Trước khi bạn thanh toán 100 đồng cho Facebook, bạn phải tính toán, khấu trừ lại một phần tiền thuế để nộp cho nhà nước, và chỉ thanh toán cho Facebook phần còn lại.
3. Cách tính thuế: Phương pháp tỷ lệ trên doanh thu
Đối với các nhà cung cấp nước ngoài, việc xác định chi phí để tính thu nhập chịu thuế là không khả thi. Do đó, cơ quan thuế áp dụng phương pháp ấn định tỷ lệ tính thuế trên doanh thu.
- Thuế GTGT: Tỷ lệ % để tính thuế GTGT trên doanh thu thường là 5% đối với các dịch vụ số.
- Thuế TNDN: Tỷ lệ % để tính thuế TNDN trên doanh thu chịu thuế TNDN thường là 5% đối với các dịch vụ số.
Ví dụ thực tế:
Công ty A tại Việt Nam chi 100 triệu đồng để chạy quảng cáo trên Facebook. Giả sử Facebook chưa đăng ký nộp thuế trực tiếp tại Việt Nam.
- Xác định doanh thu tính thuế TNDN: Doanh thu này đã bao gồm thuế GTGT, nên phải quy đổi ra doanh thu chưa có thuế GTGT: 100 / (1 – 5%) = 105,26 triệu đồng. Đây là doanh thu đã có thuế TNDN.
- Tính thuế TNDN phải nộp thay: 105,26 triệu * 5% = 5,26 triệu đồng.
- Tính thuế GTGT phải nộp thay: 105,26 triệu * 5% = 5,26 triệu đồng.
=> Công ty A sẽ phải kê khai và nộp thay cho Facebook tổng cộng 10,52 triệu đồng tiền thuế. Số tiền thực tế chuyển cho Facebook là 100 – 10,52 = 89,48 triệu đồng.
4. Trách nhiệm mới của Doanh nghiệp Việt Nam
Quy định này đặt ra một nghĩa vụ hoàn toàn mới và rất quan trọng cho các doanh nghiệp Việt Nam:
- Kiểm tra thông tin: Trước khi thanh toán, doanh nghiệp phải tra cứu danh sách các nhà cung cấp nước ngoài đã đăng ký thuế trên Cổng thông tin của Tổng cục Thuế.
- Thực hiện khấu trừ: Nếu nhà cung cấp không có trong danh sách, doanh nghiệp phải tự động thực hiện khấu trừ và nộp thay.
- Kê khai: Doanh nghiệp phải kê khai số thuế đã nộp thay theo mẫu tờ khai quy định (Mẫu 01/NCCNN) chậm nhất là ngày thứ 10 kể từ ngày phát sinh nghĩa vụ khấu trừ.
Việc không thực hiện khấu trừ và nộp thay có thể khiến doanh nghiệp bị ấn định thuế, phạt chậm nộp và khoản chi phí cho quảng cáo đó cũng có nguy cơ không được tính là chi phí được trừ khi tính thuế TNDN của chính doanh nghiệp.
Đây là một sự thay đổi lớn, đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải nâng cao nhận thức và năng lực tuân thủ thuế khi làm việc với các đối tác xuyên biên giới.
Việc tính toán, kê khai và nộp thuế thay cho nhà thầu nước ngoài là một nghiệp vụ phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu thực hiện không chính xác. Để đảm bảo tuân thủ đúng quy định và bảo vệ chi phí cho doanh nghiệp, việc có một đơn vị tư vấn chuyên nghiệp là vô cùng cần thiết.
Glad tax với kinh nghiệm sâu rộng về thuế nhà thầu sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ bạn thực hiện đúng các nghĩa vụ này. Liên hệ với chúng tôi ngay!
Hotline: 0936 788 266
